بررسی جامع لوله‌های غلاف، تقلبی و گرید A؛ تحلیل نقش وندور جهاد، تاییدیه‌ها، اقتصاد و چالش‌های بازار

بخش اول: لوله‌های غلاف – کاربرد، مزایا و محدودیت‌ها
لوله‌های غلاف معمولاً از پلی‌اتیلن بازیافتی یا کم‌چگالی ساخته می‌شوند. این لوله‌ها به‌ویژه در پروژه‌های مخابراتی و برقی به‌عنوان محافظ کابل استفاده می‌شوند. مزیت اصلی این لوله‌ها قیمت پایین آن‌هاست، اما محدودیت‌های فنی جدی دارند:

• ضخامت کم و مقاومت پایین
• مناسب نبودن برای انتقال آب یا گاز
• عمر مفید کوتاه (کمتر از ۵ سال)

مطالعات نشان داده که استفاده نادرست از لوله غلاف برای انتقال سیالات تحت فشار منجر به ترک و شکست زودهنگام می‌شود، که خسارت‌های مالی و جانی زیادی در پی دارد.

بخش دوم: لوله‌های تقلبی – بحران کیفیت و ایمنی
لوله‌های تقلبی با ظاهری مشابه لوله‌های استاندارد، عمدتاً از مواد بازیافتی و بدون رعایت اصول تولید ساخته می‌شوند. بررسی‌های میدانی نشان داده این لوله‌ها:

• تحمل فشار پایین‌تری نسبت به استاندارد دارند
• هیچ تاییدیه‌ای از نهادهای رسمی ندارند
• در بازه زمانی کوتاه دچار شکست می‌شوند

بررسی یک پروژه شهری در سال 1402 نشان داد بیش از 30 درصد خرابی‌ها مربوط به استفاده از لوله‌های تقلبی بوده است.

بخش سوم: لوله گرید A (لوله پلی اتیلن استاندارد) – انتخاب مطمئن
لوله پلی اتیلن استاندارد (گرید A) از پلی‌اتیلن 100% خالص (PE100) تولید می‌شود. این لوله‌ها دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• مقاومت مکانیکی و شیمیایی عالی
• تاییدیه رسمی از وندور جهاد کشاورزی و ناظر پروژه‌ها
• عمر مفید بالای 50 سال
• مناسب برای انتقال ایمن گاز، آب و سایر سیالات حساس

این لوله‌ها طبق آخرین استانداردهای ISO و INSO تولید می‌شوند و در پروژه‌های حیاتی استفاده از آن‌ها الزامی است.

بخش چهارم: نقش وندور جهاد و تاییدیه ناظر
وندور جهاد کشاورزی به‌عنوان مرجع ثبت و تایید تولیدکنندگان معتبر نقش حیاتی در کنترل کیفیت بازار دارد. ناظران پروژه‌ها نیز با تایید اصالت و کیفیت لوله‌ها، ضامن سلامت و ایمنی پروژه‌ها هستند. در سال‌های اخیر سختگیری‌ها در این زمینه افزایش یافته است که به ارتقاء سطح بازار کمک کرده است.

بخش پنجم: اهمیت مواد اولیه
ماده اولیه استاندارد مانند PE100 تضمین می‌کند که لوله در برابر فشار، خوردگی و ترک‌خوردگی مقاوم باشد. در مقابل، لوله‌های ساخته‌شده از مواد بازیافتی علاوه بر کاهش طول عمر، به شدت ایمنی پروژه را تهدید می‌کنند.

بخش ششم: اقتصاد بازار – قیمت و مالیات بر ارزش افزوده
قیمت لوله پلی اتیلن استاندارد بالاتر است، زیرا مواد اولیه مرغوب، استانداردهای تولید سختگیرانه و مالیات بر ارزش افزوده در قیمت نهایی تاثیرگذار هستند. با این حال، استفاده از این لوله‌ها در بلندمدت به دلیل کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

بخش هفتم: فساد بازار – مافیا و تخلفات
گزارش‌های متعددی از فعالیت مافیای لوله‌سازی و فروش محصولات تقلبی وجود دارد. این گروه‌ها با فشار بر بازار، باعث ورود لوله‌های بی‌کیفیت و حتی جعلی به پروژه‌ها می‌شوند. مقابله با این معضل، نیازمند نظارت قاطع و برخورد قانونی است.

بخش هشتم: تحلیل میدانی و نمونه پروژه‌ها
بررسی پروژه‌های عمرانی در تهران و شیراز نشان می‌دهد پروژه‌هایی که از لوله پلی اتیلن استاندارد استفاده کرده‌اند، بعد از 10 سال هنوز هیچ ترک یا نشت نداشته‌اند، در حالی که پروژه‌هایی با لوله‌های تقلبی، ظرف 2 سال دچار ترک‌های جدی شدند.

تیجه‌گیری
با تحلیل جامع مشخص می‌شود تنها گزینه مطمئن برای پروژه‌های زیربنایی، لوله پلی اتیلن استاندارد است. توصیه می‌شود فعالان صنعت همواره از وندورهای معتبر خرید کنند و تاییدیه‌های لازم را پیش از نصب بررسی نمایند. برخورد با متخلفان، توسعه سامانه‌های رهگیری و فرهنگ‌سازی عمومی از اقدامات ضروری برای ارتقای بازار لوله‌سازی کشور است.