هشدار به پیمانکاران و مصرف‌کنندگان: لوله‌های پلی‌اتیلن تقلبی، پروژه‌های عمرانی را به مرز فروپاشی می‌کشانند

در حالی‌که پروژه‌های عمرانی و شبکه‌های انتقال آب، گاز و فاضلاب به‌شدت به لوله‌های پلی‌اتیلن وابسته‌اند، گزارش‌های میدانی از افزایش نگران‌کننده استفاده از لوله‌های تقلبی و غیراستاندارد در پروژه‌های شهری و روستایی حکایت دارد.

ظاهر مشابه، فاجعه در باطن
برخی از این لوله‌ها در نگاه اول تفاوت محسوسی با نمونه‌های استاندارد ندارند. چاپ برند جعلی، براق بودن ظاهری و حتی بسته‌بندی حرفه‌ای ممکن است خریدار را فریب دهد. اما با اندکی بررسی فنی، کاهش ضخامت جداره، استفاده از مواد بازیافتی، و وزن غیرواقعی به‌وضوح قابل تشخیص‌اند.
طبق بررسی میدانی، لوله 90 میلی‌متر PN10 باید حدود 6.9 کیلوگرم وزن داشته باشد؛ اما نمونه‌های تقلبی در بازار، گاهی فقط 4.5 کیلوگرم وزن دارند. این یعنی بیش از 30% کاهش در مواد مصرفی.

خسارات پنهان اما سنگین
استفاده از این لوله‌ها در پروژه‌های حساس، مثل شبکه انتقال آب یا سیستم‌های کشاورزی تحت فشار، می‌تواند تبعات فاجعه‌باری داشته باشد:
نشتی و ترکیدگی لوله در زمین
آلودگی منابع آب به‌دلیل شکستن لوله در مناطق آلوده
خسارت مالی سنگین بابت حفاری مجدد و تعویض لوله
از دست رفتن اعتماد کارفرما یا اخراج پیمانکار
در مواردی، فسخ کامل قرارداد پروژه و ورود به مراحل حقوقی
یک پیمانکار در جنوب کشور در سال 1402 ، تنها به‌دلیل استفاده از لوله‌های ارزان‌قیمت بی‌برند، متحمل خسارتی بالغ بر 4 میلیارد تومان شد؛ چون بخش زیادی از خط لوله در کمتر از 6  ماه ترکید و کل پروژه بازطراحی شد

قیمت پایین، فریب بزرگ
اگرچه لوله‌های تقلبی در ظاهر ارزان‌تر هستند، اما این صرفه‌جویی اولیه می‌تواند چندین برابر هزینه بیشتر در آینده تحمیل کند.

راهکار: پیشگیری، نه درمان
برای جلوگیری از این بحران، توصیه می‌شود:
1. از فروشندگان معتبر یا نمایندگی‌های رسمی برندهای تاییدشده خرید کنید.
2. وزن و ضخامت لوله را شخصاً یا با ابزار دقیق چک کنید.
3. از برندهایی خرید کنید که گواهینامه آبفا یا تاییدیه ملی استاندارد ایران دارند.
4. در پروژه‌های بزرگ، نتایج تست‌های آزمایشگاهی (مانند MFI یا تست فشار) را مطالبه کنید.

نتیجه‌گیری
در شرایطی که اقتصاد پروژه‌ها به‌شدت بهینه‌سازی‌شده و منابع محدودند، اشتباه در انتخاب یک کالای کلیدی مثل لوله می‌تواند پروژه را از ریشه به خطر بیندازد.
هزینه واقعی لوله غیراستاندارد، نه در فاکتور خرید بلکه در خسارات بعدی مشخص می‌شود.